Wij zijn diepbedroefd door het plotselinge overlijden van grafisch vormgever Swip Stolk (1944-2019). Stolk heeft veel betekent voor het Groninger Museum. Ruim twintig jaar lang was hij als vormgever betrokken bij ons museum.
‘Less is a bore’
Met zijn eigenzinnige ontwerpen en tegendraadse stijl liet autodidact Stolk vanaf de jaren zestig een nieuw geluid horen in de wereld van de vormgeving in Nederland. Samen met ontwerpers als Anthon Beeke en Jan van Toorn bood hij tegenwicht aan de dominerende functionalistische zakelijke stijl van Wim Crouwel en diens bureau Total Design.
Stolks werk laat zich moeilijk typeren. Ieder nieuw ontwerp dat hij maakte of project dat hij deed verschilde sterk van het vorige. Maar de typografie kreeg altijd de hoofdrol en dit bleef een constante factor. Met zijn ‘visuele irritaties’ probeerde hij het publiek te prikkelen met tekst en beeld, om zo hun aandacht te vangen. Ook Robert Venturi’s postmodernistische ‘Less is a bore’ was op zijn werk van toepassing.
Groninger Museum
In samenwerking met toenmalig museumdirecteur Frans Haks werd Stolk verantwoordelijk voor ‘het gezicht’ van het Groninger Museum in de jaren ’80 en ‘90. Zijn eerste kennismaking met het museum was in 1979, toen de pas aangestelde directeur Haks een kleine expositie wijdde aan Stolks ontwerpen voor de omroep VARA. Dit werd het begin van een nauwe en vruchtbare samenwerking.
Stolk wist de ideeën van Haks naadloos om te zetten in een unieke beeldtaal en vormgeving. Het werk van Stolk paste goed in de visie van Haks, die geïnteresseerd was ‘intermedia kunst’, kunst die zich niet in een bestaande categorie liet vangen. Zowel Haks als Stolk waren op zoek naar vernieuwing. Risico’s gingen zij daarbij niet uit de weg.
In 1988 krijgt Stolk de opdracht om de nieuwe huisstijl te ontwikkelen voor het ‘nieuwe Groninger Museum’. In het gezamenlijke ontwerp van Haks en hoofdarchitect Alessandro Mendini werd Stolks nieuwe huisstijl gezien als het ‘vijfde paviljoen’ van het nieuwe museum.
In 2000 nam Stolk met de overzichtstentoonstelling ‘Master Forever’ afscheid van het museum. Helemaal vaarwel zei het museum hem echter niet. In de huidige vormgeving wordt soms teruggegrepen op de ontwerpen die Stolk voor het museum ontwikkelde. Het Groninger Museum heeft veel te danken aan deze grootse vormgever, die het museum nationale en internationale allure gaf.